Moment powstania obowiązku podatkowego – podatek dochodowy

Przychody z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej winny być opodatkowane zarówno VAT jak i podatkami dochodowymi. Te powinny być jednak w odpowiednim momencie rozpoznane, aby nie narazić się na powstanie zaległości podatkowej.

Moment powstania obowiązku podatkowego – podatek dochodowy.

Podatnicy podatku dochodowego powinni rozpoznawać przychody (w podatkowej księdze przychodów i rozchodów bądź w księgach rachunkowych) w dacie ich powstania. Moment rozpoznawania sprzedaży przez podatników prowadzących działalność gospodarczą na gruncie podatków dochodowych określają przepisy art. 14 ust. 1c-1k ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 3a-3h ustawy o CIT.

Zasadą wynikającą z tych przepisów jest, że za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego bądź wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później jednak niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności (art. 14 ust. 1c ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 3a ustawy o CIT).

Warto o tym pamiętać szczególnie w sytuacjach, gdy faktura jest wystawiana w innym okresie, aniżeli następuje zakończenie usługi czy dostawa towaru. Jeżeli bowiem faktura taka zostanie wystawiona w okresie wcześniejszym niż wydanie rzeczy czy wykonanie usługi, to data wystawienia faktury będzie określała moment powstania przychodu. Jeżeli zaś faktura taka zostanie wystawiona w okresie późniejszym, nie będzie miała wpływu na powstanie przychodu.

Podobne uwagi, jak w stosunku do faktury VAT, należy odnieść do kwestii uregulowania należności przez kontrahenta. Jest to konsekwencją wynikającej z przepisów o podatku dochodowym zasady, że za przychody związane z działalnością gospodarczą, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się co do zasady przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane (art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, art. 12 ust. 3 ustawy o CIT). Przyjęcie tej zasady oznacza obowiązek wykazania przychodu niezależnie od faktycznego otrzymania środków pieniężnych.

Okresem sprawozdawczym na gruncie przepisów ustaw o podatku dochodowym jest miesiąc. Brzmienie tego przepisu powoduje więc, że otrzymywanie zaliczek i przedpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych miesiącach – nie skutkuje powstawaniem u podatników przychodów. W konsekwencji wartość otrzymanej zaliczki (przedpłaty) nie będzie dla sprzedawcy przychodem podatkowym aż do momentu faktycznej realizacji sprzedaży, tj. np. wydania objętych nią towarów bądź wykonania (całkowitego bądź częściowego) usługi. 

Podstawa prawna:

Art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 poz. 361 ze zm.),

Art. 12 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).